GÜRÜLTÜYE BAĞLI İŞİTME KAYBI NEDİR?

GÜRÜLTÜYE BAĞLI İŞİTME KAYBI

 GÜRÜLTÜ NEDİR?

Gürültü, kompleks frekans ve yüksek dB'de rahatsız edici, istenmeyen ses veya ses kirliliğine denir. Bir başka deyişle gürültü, dinleyene bir anlam ifade etmeyen ve rahatsızlık veren seslere denir.

• Gürültüye bağlı iç kulak hasarı ile gürültünün;

- Şiddeti,

- Frekansı,

- Süresi arasında direkt ilişki vardır.

• Yüksek şiddette gürültünün iç kulakta corti organının basal membrandan ayrılması şeklinde mekanik hasara neden olduğu bilinmektedir.

• Uzun süreli yüksek sesli müzik dinleme alışkanlığı ve tekrarlayan patlama sesleri gibi gürültüler ilerleyen yaşlarda iletişim güçlüklerinin ortaya çıkmasına neden olabilmektedir.

GÜRÜLTÜYE BAĞLI İŞİTME KAYBI 

• Genellikle 90 dB'in üzerindeki seslerde oluşur. İşitme kaybı genellikle bilateraldir. Nadiren de olsa asimetrik olabilir. Kulağın ilk işitme kaybı 4000 Hz frekansında olur. Daha sonralarında konuşma frekanslarını etkilemeye başlar. İleri olgularda bile 5000 Hz altının korunmuş olması karakteristiktir. Oluşan işitme kaybı sensörinöral tipte bir kayıp olduğundan tedavisi yoktur. Maruziyetin kaldırılması sonucunda ilerleme engellenebilir. Gürültüden korunma son derece önemlidir.

• Zarar verici şiddetteki gürültüden(85 desibel ve üzeri) mümkün olduğunca kaçınılmalı.

• Konuşma sesleri ile gürültü arasındaki farkın 15-20 dB olması idealdir.

• Mesleki nedenlerle zorunlu olarak gürültüye maruz kalınacaksa işitmeyi koruyucu tedbirler alınmalıdır.

• Her yaşta gürültünün sensörinöral işitme kaybı yapabileceği söyleyebiliriz.

• Gürültüye bağlı işitme kayıpları zamana bağlı olarak artar. 

• Klinik olarak gürültünün meydana getirdiği kayıplar 3 grupta toplanabilir.

1- Geçiçi eşik yükselmesi

2- Kalıcı Eşik Yükselmesi

3- Belirsiz Eşik Yükselmesi

Geçici Eşik Yükselmesi

Bir kişinin şiddetli bir sese maruz kalması sonucu oluşan ancak 24 saat istirahatten sonra düzelen ve normale dönen sensörinöral tipi işitme kaybıdır.

Kaybı oluşturan ses şiddeti arttıkça kayıp artar.

Kaybın frekansları gürültünün frekanslarının hafifçe üstündedir.

Kayıp genelde 3-6 kHz arasında olur.  Özellikle 4 kHz tipik.

Örneğin: disko, konser, düğün vb ortamlarda bulunma sonrası oluşan kayıp.

Geçici Eşik Yükselmesi

Kalıcı Eşik Yükselmesi

Öncelikle geçiçi eşik yükselmesi meydana gelir ve istirahatte düzelir.

Ancak kişi aynı gürültüye maruz kaldıkça kayıp istirahatle düzelmez hale gelir. Buna kalıcı işitme kaybı denir.

Yani geçici işitme kaybı yapmayan gürütülerin kalıcı kayıp yapması beklenmez. 

Gürültüye maruz kalma ne kadar uzarsa işitme kaybı o kadar artar. Kaybın içine aldığı frekanslar artar.

Kalıcı Eşik Yükselmesi

Belirsiz Eşik Yükselmesi

Kalıcı eşik yükselmesinin üst sınırıdır.

Önce geçiçi eşik yükselmesi meydana gelir. Süre uzadıkça geçiçi eşik yükselmesi artar.

Bir süre sonra gürültüye maruziyet işitme kaybını artırmaz. Bu nokta kalıcı  eşik yükselmesinin üst sınırıdır. Bu noktaya Belirsiz Eşik Yükselmesi denir. 

Gürültüye maruz kalmış kişilerde işitme kaybının en üst derecesidir.

• İşitme kayıpları sese maruz kaldıkça  artar.

• Sese maruziyet biterse kayıp artmaz.

• Dış kulak yolunun özellikleri gereği yüksek frekans kayıp oluşumu artar.

• Akustik reflekesler 2000 Hz ve altında koruyucudur.

• Kokleanın bazalinde yüksek frekans algılanmaktadır.

• En fazla dış tüylü hücreler etkilenir.(tektoriyal membran direk temas 

-Tüylü hücrelerin sertliği bozulur.

-Sıralamaları bozulur.

-İstirahatle düzelir.

-Gürültü devam ederse stereosilyalar kaybolur. 

-Tüylü hücreler ölür.

-Kalıcı kayıp oluşur.

• 80 dB ve altındaki gürültülerin işitme organı üzerine zararlı etkileri yok denecek kadar azdır.

• 85 dB ve üzerinde zararlı etkiler başlamaktadır.

• 85 dB ve üzeri ortam gürültüsü olan iş yerlerinde mutlaka koruyucu tedbirler alınmalıdır.

• İşitme kaybı  gürültüye maruz kalma süresi ile orantılıdır. 

• 1000 hz in altında gürültü zararlı etki göstermez.

• 3-6 kHz arası zararlı etki görülür ve maruz kalınan süre ile artar.

• 0-30 dB :Hiçbir rahatsızlık duyulmayan aralık.

• 30-80 dB: Pskolojik rahatsızluk hissedilebilir.

• 85-125dB: Pskolojik+Fizyolojik+otolojik bulgular.

ANİ İŞİTME KAYBI İLE GÜRÜLTÜYE BAĞLI İŞİTME KAYBI ARASINDAKİ FARKLAR

Ani işitme kaybı 3 günden kısa bir zamanda, ard arda üç frekansta 30'dB den fazla bir kayıp oluştururken, gürültüye bağlı işitme kaybında ise 4000 Hz frekansında ilk işitme kaybı oluşur daha sonralarında konuşma frekanslarını etkiler ve zamana bağlıdır. Gürültüye bağlı işitme kaybında ileri olgularda bile 5000 Hz altının korunmuş olması karakteristiktir.

Ani işitme kaybı genellikle tek taraflıdır, gürültüye bağlı işitme kaybı ise bilateraldir.